Subh Holi ! ? Holi Paghwa viering en muziek.

Subh Holi ! Jawel. Dat hebben we afgelopen vrijdag 2 maart veel gehoord. 

Het was wederom een nationale feestdag in Suriname. 

De Hindoestanen vieren dan Holi Pagwa een prachtig kleurrijk lentefeest.

Holi wordt in bijna heel India gevierd en door alle hindoes over de hele wereld. Het begint op de avond van de volle maan in de maand van Phagun (maart) en duurt tot de eerstvolgende dinsdag. Dus natuurlijk werd dit ook uitgebreid in Suriname gevierd omdat er hier ook veel hindoes wonen. 

Afgelopen donderdag was ik uitgenodigd om Holika Dahan te vieren bij de Krishna Mandir bij de Tweede Rijweg. Een Mandir is zeg maar het gebedshuis van de Hindoestanen. Mijn twee favoriete Hindoestaanse taxichauffeurs ' Suraj en Widjai hadden mij uitgenodigd om bij dit speciale feest aanwezig te zijn. Ze meldden mij : " Je krijgt ook gratis drinken en eten hoor! Wees welkom". Ik ging dus donderdag met de taxi naar deze plek. Ik wilde wel eens zo'n verbranding en ceremonie meemaken. We kwamen steeds meer in de buurt van de plek en toen dacht ik opeens. ' Verhip dat kan wel eens de Mandir zijn waar mijn overleden vriendin Shanti en haar man Chris en zoon Viren altijd heengaan'. 

Ik loop de taxi uit en zie meteen Viren in zijn rolstoel zitten. 

Na vier jaar ontmoette ik de gehandicapte lieve Viren weer, zo bijzonder. Met Chris de man van Shanti, had ik na haar overlijden alleen maar app contact gehad ik was dus heel benieuwd of hij er ook zou zijn. Dus toen ik wat dames die bij de Mandir stonden vroeg: ' Is de vader van Viren , Chris er ook? ' meldden ze mij : ' Jazeker,  loop maar door naar achteren'. Het was best even een emotioneel weerzien. 

Zo apart dat ik speciaal weer op deze plek moest zijn om Chris en Viren juist nu weer te ontmoeten. 

Met Chris ging het goed, hij had een moeilijke tijd achter de rug en we kletsten even fijn over lieve Shanti , zijn overleden jonge vrouw. 

Ik vroeg of ik hem even kon helpen met de voorbereiding voor het feest. Natuurlijk! 

Chris was de speker van deze avond. Hij leidde deze culturele avond. Want er zou ' live' muziek en dans te zien en te horen zijn. 

Chris doet heel veel voor deze Mandir. 

Ik hielp even mee om de enorme houten plaat klaar te leggen voor de pandit ( soort priester) waarop hij namelijk zijn offers ( puja) vanaf ging doen. We droegen de plaat naar de plek waar de verbranding zou zijn. Deze plek noem je de Holka. Zo'n holka  bestaat voornamelijk uit enorme lange droge palmtakken en Holika de gemene vrouw ( soort heks) zit tussen de takken. Zij wordt nl. verbrand. Ik zal je zo uitleggen wat er precies gebeurt op deze viering. Ik vroeg aan Chris waar Holika precies was. We liepen even om de brandstapel heen en daar zag ik het wonderplantje en Holika zitten. 

Holika was een pop gemaakt van stro en ze had een hoofd van een kokosnoot. Zo grappig om te zien. Met een viltstift hadden ze ogen een neus en rode lippen getekend. Ik heb er natuurlijk een foto van gemaakt. Ze speelde namelijk wel een hoofdrol deze avond. 

Ik zal wat achtergrond informatie over deze twee dagen geven. Voor de geïnteresseerden. 

 Holi begint met het planten van een stek van de wonderboom (Rearh-plant Ricinus) door een pandit, een priester, tijdens een speciale ceremonie. Deze tijd noem je de Basantpanchami. Rondom de geplante ‘Holika’ wordt gedurende de volgende veertig dagen hout, droge palmtakken, stro e.d. verzameld en op deze manier wordt een brandstapel gemaakt. 

Hierbij wordt er gebeden en worden er offers gebracht door de Pandit met als doel voorspoed te verwerven voor de gelovigen en de hindoegemeente. Dit is ook de tijd dat na de gebeden en de lofzang aan god, de landbouwgronden worden ingezaaid en andere disciplines de (zakelijke) voorbereidingen treffen voor het aankomend Nieuwjaar. 

De brandstapel symboliseert het kwade en wordt tijdens de vooravond van Holi in brand gestoken. Het verbranden noemt men de Holika-dahan. Vooraf wordt het stekje van de wonderboom (dat het goede symboliseert) door de pandit verwijderd. Pas dan kan de brandstapel of Holika aangestoken worden.

Speciale muziekgroepen zingen Holi-liederen.

Dit gebeurde ook deze avond. Ik heb er een filmpje van gemaakt. Als je dat wilt zien kan dat ook via deze website.

Maar waarom moet Holika verbrand worden ?

Dat kun je hieronder lezen.

Het motto van het Holifeest is: 'wordt steeds een nieuw mens!' Het Holifeest is ook een overwinningsfeest van het goede op het kwade. Het verhaal achter Holi Phagwa gaat als volgt. 

Lang geleden regeerde in India de machtige demonenkoning Hirayakashap die heel erg slecht was voor zijn volk. De mensen waren bang voor hem en aanbaden hem als een god. Zijn zoon Prahalad weigerde zijn vader te aanbidden, omdat hij van mening was dat niet zijn vader, maar Vishnu - de beschermgod van het heelal, die waakt over het welzijn van de mensen - zijn god was. De koning probeerde vanaf dat moment zijn zoon te doden. In het paleis woonde ook een zus van de koning: Holika. Van haar werd verteld dat ze een heks was en veel toverkunsten kende. Holika had gehoord van de ongehoorzaamheid van Prahalad en ze bedacht een boos plan. Hiermee ging ze naar de koning: “Ik zal naar uw zoon gaan en hem vertellen dat ik ook stiekem Vishnu vereer. En ik zal hem voorstellen om samen een offer aan Vishnu te brengen door met z’n tweeën op een brandstapel te klimmen, maar zelf trek ik een onbrandbaar kleed aan, zodat alleen Prahalad zal verbranden”. Op de avond van de verbranding waren veel mensen naar het plein voor het paleis gekomen. Maar toen Holika en Prahalad op de brandstapel stonden en de brandstapel aangestoken werd, bleek dat de heks Holika in de vlammen omkwam en Prahalad stralend om zich heen keek. Vishnu verscheen in de gedaante van een half leeuw/half mens en verscheurde de koning. De mensen op het plein waren blij, dansten en zongen omdat Holika verbrand was en Prahalad nog leefde.

Symboliek en Filosofie

Het hooi en dorre stakken staat voor het oude en vervallen. Prahlad staat voor het nieuwe, devotie, onschuld en essentie. Omdat het vuur het Goddelijke symboliseert is het ook het vuur dat alles zal zuiveren. Ook in de persoonlijke zin wordt men geïnspireerd om het oude en negatieve van onze gedachten, ervaringen en gevoelens mee te laten vernietigen en te laten in het verleden zodat men vrij een start kan maken met een nieuw begin.

Nu even terug naar hoe ze het bij de Krishna Mandir precies vierden.

Ik zat de hele tijd rustig naast Viren en af en toe kreeg ik van hem een glimlach te zien. 

Ik ontmoette ook een hele aardige sprankelende vrouw ' Gaytri' en ze bleek de nieuwe vriendin van Chris te zijn. Ze heeft ook een hele aardige dochter Rowena. De hele avond zorgden ze extra voor mij en kreeg ik net iets meer eten dan de anderen. Omdat ze ook

in de bediening hielpen. Hindoes mogen trouwens na 1 jaar van rouw weer aan een nieuwe relatie beginnen. 

Ik ben echt blij voor ze hoor. Leuk om Gaytri ook ontmoet te hebben. 

De verbranding van de brandstapel was spectaculair. Eerst werd er veel muziek gemaakt en liepen ze al zingend om de holka heen en ondertussen was de pandit heel druk puja aan het doen.

Toen de fik erin en binnen een mum van tijd stond alles in vuur en vlam.

We kregen prasad (deeg met rozijnen erin) en zoete melk en barra's met chutney te eten. Dat hoort dan ook echt bij de ceremonie. Genoten van de dansvoorstelling en bollywoodachtige muziek. 

Gaytri leidde mij netjes naar de taxistand en ik werd veilig thuisgebracht. Het was een bijzondere avond. 

De volgende dag werd er toen Holi Pagwa gevierd.

Men bepoedert elkaar dan met gekleurd poeder. Dat kennen jullie vast wel. 

Het strooien met gekleurd poeder/water, begint nadat de as van de Holka is afgekoeld en de Pandit van de volksgemeenschap de ochtenddienst heeft uitgevoerd bij de Holka. Hierbij wordt na een gebed en het uitspreken van een heilwens voor geluk en welzijn van de gemeenschap in het nieuwe jaar, de aanwezigen getooid met een geluksteken (tilak), een eerste stip op het voorhoofd met de as van de holka. 

Daarna gaat men los! 

Tot laat in de nacht wordt er uitbundig gefeest: gegeten, gedronken en gezongen door jong en oud samen met familieleden, vrienden en kennissen. Het is immers een volksfeest. Men besprenkelt elkaar met verschillende geuren (parfum en reukwater) en bepoedert elkaar in verschillende kleuren. Dit is dan ook het symboliseren van de in bloei staande natuur, maar dan bij de mens. De kleuren hebben ook allemaal hun betekenis. Rood symboliseert bijvoorbeeld de overwinning en het groene kleursel staat voor hoop en vetrouwen in de toekomst. 

Men wenst elkaar bij dit feest "Subh Holi!" toe, wat zoveel wil zeggen als 'Gelukkig Nieuwjaar!'. De hindoejaartelling is daarbij anders: met het inluiden van Holi in 2018 viert de hindoe het begin van het hindoejaar 2075. 

Ik ben de volgende dag in de palmentuin wezen kijken, hoe daar Holi Pagwa werd gevierd. Leuk om te zien hoeveel verschillende mensen elkaar  met veel plezier bepoederen. 

In de middag ben ik naar het optreden van Berry en Guno wezen kijken bij de Riverside.

Ze speelden op een gegeven moment ' unplugged' omdat er technische probleempjes waren. Maar dat mocht de pret niet drukken.

Lekker op de bongo's wat extra begeleiding. 

Konden we toch genieten van wat mooie songs.

Het was al met al een mooi weekend. 

Leuk om zo eens het Holi feest meegemaakt te hebben. 

Subh Holi everyone !