Herdenkingsdienst bij de Indianen, natuurlijke viagra en kerstviering bij voetbalclub TAS Tourtonne

Afgelopen weekend hadden we een herdenkingsfeest bij de Indianen in Bernharddorp voor Urakajai Frederik Paujali. Indianen herdenken altijd de overledenen na zes weken. Ze noemen het ook een sixi wiki viering. Ik weet niet of ik het goed schrijf. De band “ Paremuru” speelde deze avond Indiaanse muziek. Maraka heet hun stijl.

Eljo Arupa heeft zelf ook een band, zijn band heet Tuwanowano. Tuwanowano betekent “ gezelligheid maken”.

Die avond gingen Guno en Yari met ons mee. Met Gunomaakt Berry elke week muziek. Voor Yari was het de eerste keer dat ze in een Indianen dorpje was. Ze vond het interessant om te zien.

Ik zat die avond naast Humphrey Arupa de oom van Eljo, een echte indiaan uit Donderdskamp. Hij zet zich heel erg in voor de indianen. Geeft Indiaanse taalles en ging mij deze avond ook wat woorden leren. Hij is al 50 jaar getrouwd met Stephanie.

Elke keer kreeg ik uitleg over  de liederen die de band zong. Bijvoorbeeld over dit lied.

Een lied over een vleermuis werd er namelijk gezongen. In het indiaans noem je een vleermuis een rere. De vleermuis is namelijk de boodschapper van de medicijnman in het indianendorp. Diana haar overleden vader Dhr. Paujali was namelijk een medicijnman (paiman) vandaar dat het lied ook zo toepasselijk was. De paiman zit dan in zijn hutje bedekt met bladeren en praat daar met de ‘ Jakuwas’ (geesten). De boodschappen worden vervolgens door de vleermuis weggestuurd. Telkens hoorde je het woord rere (vleermuis) in het lied.

Je kunt trouwens als indiaan er ook voor kiezen om echt een jaar lang in de rouw te gaan. Dat noem je ‘ puur blakka’ . Humphrey vertelde mij dat je dan je haar moet knippen.

Je mag niet feesten.  De vrouw mag geen lippenstift dragen. Je mag niet dansen, iets minder seks hebben en niet te fleurige kleding dragen.

Een aantal indianen doen dat nog steeds. Diane en haar familie kozen er nu niet voor om “ puur blakka” te zijn. Zij gingen dus allemaal wel met elkaar, in de gebruikelijke kring , dansen.

Humpfrey vertelde mij vervolgens dat je de caraiebtaal hebt een inheemse taal. Hun taal uit Bernharddorp en Donderskamp is carieñja taal. Een andere opdeling heb je ook nog in de benaming van de indianen die leven in Boven Suriname tot aan Galibi . Dat zijn de Teruyu indianen. Vanaf Galibi tot Bernharddorp noemen ze de indianen Kaboglo een mix van indianen. (misschien heb ik het niet goed verstaan hoor) Dus pin mij er niet op vast…. Toen kreeg ik wat Indianen les. 

Je mag roken in het Carieñja is “ A tamere pjo ma go” 

Vuurtje ? = Wato?

Natuurlijk kregen we ook wat casieri bier te drinken. Humphrey zei dat er officieel drie soorten zijn. Piawaru en Woku. Alle drie de drankjes zijn met cassave gemaakt.

Gewoon bier in het Indiaans heet “ Takusaring” . Sterke drank heet “ Pranduwini” .

Het woord lekker moest ik ook leren : “ Teposinje” 

Ware is lied. Als je niet stop tegen Hemphrey Arupa zegt dan babbelt je de oren van je hoofd. 

Tenslotte stak meneer Arupa nog een traditionele sigaar op en ging uitgebreid roken. Ook blies hij heel geconcentreerd rook rondom mij heen. Het voelde best apart . Hij meldde dat hij deed deed om mij gezond te houden en dat de rook mij zou beschermen.

We hadden een bijzondere avond.

Afgelopen week heb ik ook nog Lucien gegidst. Was weer leuk om te doen. Ik ga altijd naar de markt toe en vertel over de vruchten en de kruiden. Ik vroeg aan een Marron vrouw of ze Dobroedoewa hadden de natuurlijke viagra. De Marron vrouw moest lachen en Lucien (mijn gast) mocht proeven en kreeg natuurlijke viagra mee. Ik zei “ dat is niet mijn man hoor”. “ Hij moet het later maar innemen, anders krijg ik last van hem “. De Marron vrouwen hebben allerlei middeltjes uit de natuur. Lucien kreeg dus veilig wat van de boombarst(Dobroedoewa) mee in een flesje, wat in vermouth was gezet. Ik mocht ook een beetje proeven. Vrouwen kunnen het ook nemen J. De mannen krijgen er een goede erectie van zeggen ze. De vrouwen moesten zo lachen toen ze alles uitlegden. Een te grote dosis van dobroedoewa kan heel pijnlijk zijn. In het binnenland wordt dobroedoewa soms als straf gebruikt tegen verkrachters. Deze krijgen gedwongen een grote dosis van de stof waardoor ze vaak een week tot tien dagen met een constante erectie rondlopen. Herkenbaar voor de gehele gemeenschap. Jawel. 

Gisteren hadden we een mooie kerstviering bij TAS. Tourtonne All Stars, de voetbalclub van Berry. Het voelt dan net of je bij KHC zit de oude voetbalclub van Berry. Veel vrijwilligers helpen en de mensen gaan mooi respectvol met elkaar om. Pearl Antonius had het meeste georganiseerd. Er waren speeches, er was een zangeres die kerstliederen met de jongens ging zingen. Iedereen kreeg uiteindelijk wat lekker te eten. Frietjes met kip en kipnugget stukjes. Ik heb ook geholpen met eten uitdelen aan ongeveer 80 jongens. Er zijn veel Creoolse kinderen bij TAS (Tourtonne ALL stars). De meeste kinderen komen uit arme gezinnen. Sommige jongens kunnen zo goed voetballen joh! Echt mooi om te zien.

Tenslotte eindigden we allemaal met wat ijs en de kinderen kregen allemaal een kadootje. Leuk en fijn om de komende dagen vrij te zijn. Voor een ieder wensen we dan ook fijne kerstdagen toe en alvast een mooi en gezond nieuw jaar toe. In het Sranan zeg je : Wan Bun Kresneti en Wan Bun Nyun Yari.